اولين پايتخت ايران كجا بود؟

تخت جمشيد اولين پايتخت ايران كه به آتش كشيده شد

تخت جمشید پایتخت اول ایران ۴۶۵ پیش از میلاد

در این سال نوروز در پرسپولیس (تخت جمشید) برگزار شد ، جایی که ساختن شهر ، کاخ شاه و تالارهای پذیرایی آن ۵۱ سال طول کشید. اما در چنین روزی طی مراسمی رسماً اعلام شد که تخت جمشید پایتخت اول ایران خواهد بود. در آن زمان ایران دارای سه پایتخت بود. طرح ساختن تخت جمشید که از نظر وسعت و هنر معماری و فن مهندسی مهمترین عمارت پیش از میلاد بشمار می رود از داریوش بزرگ است. ساختمان تخت جمشید توسط اسکندر مقدونی به آتش کشیده شد.

بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوه‌اش اردشیر یکم با گسترش این مجموعه به گسترش آن افزودند. بسیاری از آگاهی‌های موجود که در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ‌نبشته‌ها و فلزنوشته‌هایی است که در این کاخ‌ها و بر روی دیواره‌ها و لوحه‌ها آن حکاکی شده‌است. برآورد شده است که دشت تخت جمشید که شامل ۳۹ قرارگاه مسکونی بوده، در دورهٔ هخامنشیان ۴۳٬۶۰۰ نفر جمعیت داشته‌است.

باور تاریخ‌دانان بر این است که اسکندر مقدونی یونانی  به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و بخش عظیمی از کتاب‌ها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با این کار نابود نمود. بااین‌حال ویرانه‌های این مکان هنوز هم برپا است و باستان‌شناسان از ویرانه‌های آن نشانه‌های آتش و هجوم را بر آن تأیید می‌کنند.

پادشاهان ساسانی نیز کتیبه‌هایی در تخت جمشید بر جای گذاشته‌اند. پس از ورود اسلام به ایران نیز این مکان را محترم می‌شمردند و آن را هزار ستون و یا چهل منار می‌گفتند.

جدا از سازندگان تخت جمشید که داریوش، خشایارشا و اردشیر یکم بودند، اردشیر سوم نیز تعمیراتی در تخت جمشید انجام داد. آرامگاه‌های اردشیر دوم و سوم در کوهپایهٔ شرقی تخت جمشید کنده شده‌است.